ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΒΙΒΛΙΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

ΔΗΜ. ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
Ιωάννου Νικολίδη, Ιατρικό Λεξικάκι, Βιέννη 1794.
 

  «Λεξικάκι κατά αλφάβητον, οπού περιέχει και εξηγεί σχεδόν όλαις ταις λέξεις και τα ονόματα και ταις φράσες, οπού ευρίσκονται μέσα εις την παρούσαν ερμηνείαν και ημπορούν να προξενήσουν μεγάλην δυσκολίαν εις το να καταλάβη καλά το νόημα ένας, οπού δεν εσπούδαξε τα μαθήματα της Ιατρικής», (σελ. 202-278).

 

  Εισαγωγή και Σχόλια για τη διαφωτιστική τακτική του Νικολίδη, ο οποίος δημοσίευσε και το Λεξικό του για την κατανόηση των ιατρικών όρων του βιβλίου του από τους αναγνώστες, οι οποίοι, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει δεν έχουν ιατρική γνώση. Στην έκδοση καταχωρίζεται φωτομηχανικά το Λεξικό από το βιβλίο του ιατρού Ιωάννου Νικολίδη «Περί του πώς πρέπει να θεραπεύεται το γαλλικόν πάθος ήγουν η μαλαφράντζα, Βιέννη 1794».

ΔΗΜ. ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
Τα έντυπα ελληνικά Ιατρικά βιβλία της δεκαπενταετίας 1822-1836, πρίν από την ιδρυση του Πανεπιστημίου Αθηνών (1837).

 

Διενεργήθηκε συστηματική έρευνα της Ελληνικής Βιβλιογραφίας και των Βιβλιοθηκών για τον εντοπισμό εντύπων ελληνικών ιατρικών βιβλίων, τα οποία εκδόθηκαν κατά την δεκαπενταετία 1822-1836, πριν από την ίδρυση του Πανεπιστημίου Αθηνών (1837). Ας σημειωθεί ότι για τα Ιατρικά βιβλία της περιόδου 1745-1821 έχει πραγματοποιηθεί σχετική έρευνα και τα αποτελέσματα έχουν περιληφθεί στη Διδακτορική μας Διατριβή, Αθήνα 1996.

Η έρευνα έχει διαπιστώσει ότι κατά την εξεταζόμενη δεκαπενταετία εκδόθηκαν συνολικά 31 ελληνικά ιατρικά βιβλία. Εξ αυτών 3 βιβλία κυκλοφόρησαν κατά τη διετία 1822 και 1823, ενώ κατά την διάρκεια των υπολοίπων πέντε ετών του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, από 1824 έως το 1828, μόνο ένα έχει εκδοθεί. Τα υπόλοιπα 27 από τα 31 ιατρικά βιβλία εκδόθηκαν από το 1829 έως το 1836.

Ενδεικτικά αναφέρονται μερικοί τίτλοι Ελληνικών ιατρικών βιβλίων της εξεταζομένης περιόδου:

«Πραγματείας Φυσιολογικής, τόμ. Α΄. Περιέχων επίτομον Ιστορίαν της Φυσιολογίας εκ του Λατινικού μεταφρασθείσαν υπό Γεωργίου Πουλίου του εκ Τυρνάβου της Θετταλίας του δ΄χρόνου Ιατρού. Εν Πέστα, Τύποις εξεδόθη παρά τω ευγενεί Θωμά Τράττνερ εκ Πετρόζας, 1822».

«Διατριβή αφοσιουμένη Ιατρική Συνιστώσα Ιδέαν Γενικήν του Ανθρώπου φυσιολογικώς τε και παθολογικώς θεωρουμένου… Δημήτριος Μπεκέλλας, ΄Ελλην εκ Βερροίας της εν Μακεδονία, Εν Βούδα 1826».

«Υγιεινά Παραγγέλματα πρός χρήσιν του ελληνικού λαού ερανισθέντα και συνταχθέντα παρά Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή (Αδριανουπολίτου) ιατρού και μέλους της εν Παρισίοις Ελληνικής Εταιρείας., Εν Παρισίοις 1829»

«Παραγγελίαι περί υγείας και μακροβιότητος έτι δε και πρόχειραι θεραπείαι συνήθων τινών και αιφνιδίων παθημάτων ερανισθείσαι εκ παλαιών και νεωτέρων παρά Γρηγορίου Καλλιρρόη ιατρού…Εν Βενετία 1829»

«Διατριβή εναίσιος Ιατρική πραγματευομένη εν γένει περί ζωής την οποίαν δια της συγκατανεύσεως των περιονύμων καθηγητών της εν Αλλη Ιατρικής Ακαδημίας δια να απολαύσει εννόμως το αξίωμα του ιατρού και χειρουργού εις δημοσίαν κρίσιν καθυποβάλλει Δημήτριος Μπίρδας, Ελλην εκ της εν Θεσσαλία Βελβενδού. Εν Αλλη 1830»

«Δοκίμιον περί των στοιχειωδών αρχών της Ανατροφής συντεθέν υπό Γεωργίου Σπουρτσεϊμ ιατρού και μεταφρασθέν πρός χρήσιν της Ελληνικής νεολαίας υπό Χ. Μ. Σχινά. Εν Αιγίνη 1831»

«Ιωάννου Βούρου ιατρού Περί Νοσοκομείων σχεδίασμα, Εν Παρισίοις 1831»

«Εγκόλπιον των Ιατρών, ήτου Πρακτική Ιατρική…Διονυσίου Πύρρου του Θετταλού…Εν Ναυπλίω 1831» ( σε δύο τόμους)

«Η θεραπευτική μέθοδος ή κάθαρσις διευθυνομένη κατά της αιτίας των ασθενειών παρά του συμβουλευτικού ιατροχειρουργού Κ. Λεροά, μεταφρασθείσα εκ του Γαλλικού παρά Ιωάννου Δ. Μπαϊλα, Εν Οδυσσώ 1833».

«Ελληνική Φαρμακοποιϊα…φιλοπονηθείσα παρά Γεωργίου Φωτεινού, ερανισθείσα εκ διαφόρων λατινικών και γαλλικών χημικοφαρμακευτικών συγγραφέων, Σμύρνη 1835».

«Ιατρική διατριβή περί συφιλίτιδος ήτοι περί πηγής και αρχής της και Λούες ονομαζομένης ασθενείας υπό Πολυβίου Καλημέρη δόκτορος της Ιατρικής Μαιευτικής και Χειρουργίας, Εν Μονάχω 1835».

«Ανατομία του Ανθρωπίνου σώματος παρά Δημ. Αλεξ. Μαυροκορδάτου, Εν Αθήναις 1836»

ΔΗΜ. ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Διοσκουρίδου, Υλη Ιατρικής. Εκδοση χειρογράφου 17ου αι. στην απλή ελληνική γλώσσα.
Σε κώδικα της Μονής Κουτλουμουσίου, του έτους 1657, φφ. 485 διασώζονται και τα οκτώ βιβλία της Ιατρικής Υλης του Διοσκουρίδου, μεταγλωττισμένα στην ομιλουμένη γλώσσα της εποχής από τον Νικηφόρο Πριγγελέα τον Αθηναίο.Μεταγραφή, Εισαγωγή, Σχόλια και Ευρετήριο (σε συνεργασία με τον Γιάννη Ηλιούδη). (Βλ.σχετική αναφορά στου Γιάννη Καρά, Οι Επιστήμες στην τουρκοκρατία. Χειρόγραφα και έντυπα. Τόμος Γ΄. Οι επιστήμες της ζωής, Αθήνα 1994, σελ. 357).

ΔΗΜ. ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
Παιδιατρικά κείμενα του 1816 και 1817 για την ανατροφή του παιδιού, ιατρού Πέτρου Ηπήτη.

Φωτομηχανική επανέκδοση των κειμένων με ευρετήριο, γλωσσάριο και σχόλια 

Στην αρχή του βιβλίου γίνεται αναφορά στη ζωή και το έργο του ιατρού Πέτρου Ηπήτη και στη συνέχεια παρουσιάζονται τα κείμενά του για την ανατροφή των παιδιών, που δημοσιεύθηκαν στο σημαντικό προεπαναστατικό περιοδικό Ερμής ο Λόγιος του 1816 και 1817. Από την έρευνα που έχει γίνει τα εκ 35 σελίδων κείμενα αυτά του Πέτρου Ηπήτη θα πρέπει να θεωρούνται ως τα πρώτα Παιδιατρικά κείμενα της εποχής του Νεοελληνικού Διαφωτισμού.

Ο Πέτρος Ηπήτης, νέος γιατρός που σπούδασε στη Βιέννη, δίνει οδηγίες για τη υγιεινή ζωή της εγκύου και της λεχώνας γυναίκας καθώς και πλήρεις οδηγίες για τη διατροφή του βρέφους. Δίνει συστάσεις για το μητρικό θηλασμό, θεωρώντας το μητρικό γάλα ως την καλύτερη τροφή του νεογνού. Ακόμη, γράφει στα κείμενά του γαι την περιποίηση του νεογεννήτου, του βρέφους και του νηπίου.